Geschiedenis Baal

Met de fusie van de gemeenten Tremelo en Baal in 1976 werden twee gemeenschappen samengevoegd die geschiedkundig weinig met elkaar te maken hadden. Het kan dan ook niet anders dat we de geschiedenis van de twee kernen van onze gemeente afzonderlijk bespreken. Bovendien is er niet veel geschreven of geweten over de geschiedenis van onze gemeente. Hier volgt een beknopte beschrijving van opmerkelijke gebeurtenissen.

Baal was een gehucht van Aarschot. De heren van Aarschot haalden er voornamelijk hun hout en turf. Op de schrale grond deed men vooral aan schapenteelt. Ook geestelijk behoorde Baal tot de parochie Aarschot. Wereldlijk werd Baal van Aarschot gescheiden in 1794.

Op het einde van de 16e eeuw was er een Spaanse linie als militair bolwerk opgericht langs de grens met Pijpelheide en zo langs de Meren, de Bollo en de Raambeek tot Tremelo. In 1597 maakten Adrien Carpentier en Charles Millet in opdracht van Karel Van Croÿ, hertog van Aarschot, een nauwkeurige beschrijving van de baronie Aarschot, waaronder Baal. Dit document is van onschatbare waarde voor de streekgeschiedenis.

In de 18e eeuw werd er in Baal al volksonderwijs gegeven.

Naamgeving Baal

In een oorkonde van 1320 zou reeds de aanduiding "Bael" te lezen zijn. Deze naam zou afstammen van het Germaanse "Bâl", wat zoiets als een bundel hout zou betekenen. Wat zeker is, is dat de toponymie spreekt van een plaats in het woud, het bos,... waar sprokkelhout gevonden werd.
bron: C. Wellens, o.c.

Baal zou afgeleid zijn van "Palen". Dit zelfstandig naamwoord zou door verschuiving en klankverandering de naam gegeven hebben. De palen waarover het zou gaan, zijn de grenspalen van de oude Heerlijkheid van Aarschot.
bron: persoonlijke aantekeningen van J. Van Leemputten, leraar

In de oudste oorkonde (1359, Barle) en op de kaarten van Karel van Croÿ (ca. 1598) leest men steeds Baerle, wat zoveel betekent als een bos (-lo) op onvruchtbare, "barre" grond. Baal bezit een schrale zandbodem. (cfr. Baarle-Hertog en -Nassau)